15 mei 2020
Morgen is het zover. Naar de kapper. Een feestje, want de coronacoupe ben ik meer dan zat. En volgende week mag ik mijn lymfoedeem weer laten behandelen bij de huidtherapeut.
Als kankerpatiënt ben ik op mijn hoede. Hoewel inmiddels bewezen is dat er geen relatie is tussen kanker en corona, en ik niet word behandeld met medicatie die mijn weerstand ondermijnt, ben ik voorzichtig. Want een IC-opname met wekenlange beademing moet ik net als iedereen maar zien te overleven. Bovendien kan ik tijdens zo’n ziekenhuisverblijf mijn medicatie niet innemen, en dat heeft wel degelijk gevolgen voor de kanker (een en ander wordt goed uitgelegd in de online informatiebijeenkomst van het AVL).
Voorzichtig dus. Maar wat kun je doen als het niet mogelijk is om 1,5 meter afstand te bewaren? Precies om die reden konden we tot voor kort niet naar de kapper, fysio en huidtherapeut. En nu wel. Wat is er veranderd? Minder infectiegevaar omdat de eerste golf is gaan liggen. Maar verder niks. Er zijn geen medicijnen tegen corona, er is geen vaccin, en mondmaskers staan ter discussie.
De Rijksoverheid vindt het niet nodig om gemaskerd naar de kapper te gaan. Vragen of je klachten hebt aan de voordeur, is voldoende. En als de kapper zelf ook verkouden is of koorts heeft blijft hij thuis. De kapper hoeft geen masker te dragen of een plastic scherm plaatsen, maar het mag wel staat er op de site. Daar kun je dus niks mee. Het klinkt een beetje als ‘betreden op eigen risico.’ In lijn met het advies van het Outbreak Management Team, dat niet voor en niet tegen het gebruik van mondkapjes adviseert omdat ze geen eenduidig advies kunnen geven.
Maar van de politiek moeten we er wel een dragen in het openbaar vervoer. Het RIVM is terughoudend. ’Het kan, maar ze hebben een gering effect’, aldus directeur Jaap van Dissel.
Wat moet ik hiermee? En waarom raadt het Robert Koch Institut - het Duitse RIVM - wel aan om zelfgemaakte mondmaskers te dragen in situaties waarin de 1,5 meter niet haalbaar is? Het leek me goed om te kijken wat het European Centre for Disease Prevention and Control (EDCD) hierover te zeggen heeft. Dit Europese RIVM heeft een mooi rapportgeschreven over het al dan niet dragen van mondmaskers.
Conclusie: zelfgemaakte maskers kunnen de verspreiding van het virus verminderen in situaties waarbij veel mensen geen 1,5 meter afstand kunnen houden. Bijvoorbeeld in drukke ruimtes, zoals supermarkten, winkelcentra en openbaar vervoer.
In een kapperszaak zal het niet zo vol zijn als in een bomvolle trein, dus misschien voegt een masker dan niet zo veel toe? Het rapport geeft er geen antwoord op. Ik lees wel door, want het document geeft een goed overzicht van de wetenschappelijke onderbouwing van het al dan niet dragen van niet-medische en zelfgemaakte mondmaskers. Compleet met een tabel met argumenten voor en argumenten tegen. Want eenvoudig is het niet, vandaar die eindeloze discussies.
Is het nu de moeite waard om zo’n zelfgemaakt masker aan te schaffen voor een bezoek aan de kapper en de huidtherapeut? Tsja. Als ik kijk naar het wetenschappelijke bewijs is dat wel mager, dat vinden de auteurs van het rapport ook.
Dat zelfgemaakte mondmaskers ervoor kunnen zorgen dat het virus zich minder makkelijk verspreidt, is onder meer gebaseerd op een WHO-richtlijn voor zware griep-epidemieen. Die richtlijn is vervolgens gebaseerd op een aantal studies waarin de onderzoekers hebben getest hoe goed verschillende materialen andere griep- en verkoudheidsvirussen kunnen tegenhouden. Daaruit bleek dat zelfgemaakte maskers niet in staat zijn om de dragers van die kapjes te beschermen tegen infectie, maar ze kunnen er wel voor zorgen dat die griep- en verkoudheidsvirussen zich minder makkelijk verspreiden. Dus als ik een masker draag, bescherm ik de kapper en de kapper beschermt mij als hij er een draagt. Daarom vinden de auteurs het aannemelijk dat zelfgemaakte maskers kunnen helpen verspreiding tegen te gaan. Kunnen, want er is geen goed onderzoek beschikbaar voor dit specifieke nieuwe coronavirus.
Moet ik nu op basis van aannames zo’n stoffen masker aanschaffen? Het luistert nauw. De kapper moet volgens deze theorie een masker dragen om mij te beschermen, en ik moet er een dragen om hem te beschermen. Als er andere mensen zijn in de zaak, die niet op 1,5 meter afstand zitten, moeten zij er ook een op. Nu werkt mijn kapper met hooguit twee mensen in de zaak, dus er is afstand genoeg. Bovendien werkt hij al jaren met een vaste klantenkring, waarbij we ervan uit kunnen gaan dat mensen thuisblijven als ze klachten hebben, en we hebben telefonisch al besproken dat de kapper een kapje wil opzetten. Dus dat is geregeld. Ik moet wel een eigen masker meenemen.
Ook dat was niet zo moeilijk, want hier in Delft zijn stoffen maskers volop verkrijgbaar, en kan ik redelijk goed checken of ze aan de kwaliteitseisen voldoen aan de hand van instructies op de site van de Rijksoverheid en het Belgische RIVM. Dus ik had wel vertrouwen in de spierwitte mondkapjes met filter, toen ik gisteren in de winkel stond. Ze sloten goed aan en het lukte ook nog om de binnenkant niet aan te raken tijdens het op- en afzetten (dat lukt overigens lang niet altijd, zo blijkt uit de grote Volkskrant mondkapjestest).
Thuis heb ik de maskers voor de zekerheid 30 minuten in een zak op 60 graden gewassen, en daarna de strijkbout gepakt om de plooien weer keurig in de kapjes te strijken. Ze zitten nu verpakt in een afsluitbare diepvrieszak, klaar om te dragen. Morgen even goed nadenken als mijn kapper en ik ze op- en afzetten (eerst handen desinfecteren, en de binnenkant niet aanraken), en daarna weer in een andere steriele zak.
Of die mondkapjes nu wel of niet iets doen, een ding is zeker: ik gebruik die maskers als het echt niet anders kan. En het openbaar vervoer laat ik voorlopig even links liggen.